Wszystko co powinieneś wiedzieć o recyklingu paneli fotowoltaicznych
O instalacjach fotowoltaicznych często mówi się w kontekście ekologii, przedstawiając je jako czystą alternatywę dla tradycyjnych źródeł energii. Pojawiają się jednak pytania o to, co dzieje się ze zużytymi panelami. Czy za kilkanaście lat czeka nas poważny problem wynikający z dużej ilości modułów fotowoltaicznych, które należy przetworzyć?
Boimy się nieznanego?
Podobne obawy dotyczą nie tylko instalacji fotowoltaicznych - wątpliwości budzą chociażby baterie samochodów hybrydowych i wszelkich pojazdów elektrycznych. Wszystkie one są wciąż czymś stosunkowo nowym. Nic więc dziwnego, że rodzą się pytania o to, co się z nimi stanie, gdy przestaną działać.
Ile czasu nam zostało?
Żywotność paneli fotowoltaicznych określa się na około 25 lat. W Europie rozkwit fotowoltaiki zaczął się mniej więcej 10-15 lat temu. Rachunek jest prosty - panele z początku tego boomu za 10-15 lat trzeba będzie poddać utylizacji. Wydaje się więc, że czasu mamy wystarczająco dużo. Tym bardziej, że prace nad rozwiązaniem problemu utylizacji zużytych paneli trwają od lat i wygląda na to, że są w bardzo zaawansowanej fazie.
Recykling paneli fotowoltaicznych - co można odzyskać?
Standardowy moduł fotowoltaiczny składa się w 65-75 procentach ze szkła, 10-15 procentach aluminium, 10 procentach plastiku i zaledwie 3-5 procentach krzemu. Jeszcze do niedawna panele poddawano recyklingowi w zakładach przetwarzających szkło. Tym samym odzyskiwano jedynie szkło i aluminium. Jednak w 2018 roku we Francji uruchomiono pierwszy na świecie zakład specjalizujący się w przetwarzaniu modułów fotowoltaicznych. Dzięki temu możliwe jest odzyskiwanie również pozostałych komponentów stosowanych w modułach.
Przetwarzanie modułów fotowoltaicznych w liczbach
W Europie recyklingiem modułów zajmuje się stowarzyszenie PV Cycle. Według danych stowarzyszenia w roku 2016 udało się przetworzyć 96% zużytych lub zniszczonych krystalicznych modułów fotowoltaicznych. Między rokiem 2010 a styczniem 2016 stowarzyszenie przetworzyło 13,4 tysięcy ton modułów. Tymczasem francuski zakład już w pierwszym roku funkcjonowania przetworzył 1300 ton. Według wyliczeń odpowiada to wadze wszystkich modułów usuniętych w tym samym okresie z instalacji we Francji. W roku 2022 wydajność zakładu ma się kształtować na poziomie 4 tysięcy ton rocznie. Według szacunków do roku 2050 trzeba będzie poddać recyklingowi kilka milionów ton zużytych modułów fotowoltaicznych. W tym samym czasie liczba modułów poddawanych recyklingowi ma zrównoważyć się z liczbą modułów oddawanych do użytku w nowych instalacjach.
Recykling paneli w Polsce - ile to kosztuje?
Co ciekawe, również w Polsce pojawiają się zakłady specjalizujące się w recyklingu paneli fotowoltaicznych. Średni koszt oddania paneli do utylizacji wynosi 1,5 zł netto za tonę. W przypadku zamówienia usługi z transportem doliczyć należy 2,5 zł netto za każdy kilomter. Przy założeniu, że na instalację 10 kWp składają się moduły o łącznej wadze około 530 kilogramów, za utylizację zapłacimy około 800 złotych netto. Trzeba przyznać, że przy rynkowych cenach instalacji ta kwota jest niewielka.
Jak widać prace nad problemem utylizacji zużytych modułów fotowoltaicznych są bardzo zaawansowane. Na pytanie, czy za dekadę grozi nam ekologiczna katastrofa związana z boomem na fotowoltaikę można więc odpowiedzieć krótko - nie.