Wiatr i słońce w jednym kablu – Cable Pooling w Odnawialnych Źródłach Energii
W ostatnich latach inwestorzy z branży energii odnawialnej coraz częściej rozważają połączenie farm wiatrowych i słonecznych, aby korzystać z jednego przyłącza do sieci elektroenergetycznej. Takie rozwiązanie, zwane "cable pooling", może pozwolić na znaczący wzrost mocy odnawialnych źródeł energii (OZE) i efektywniejsze wykorzystanie infrastruktury sieciowej. Pomimo technicznej możliwości, brakuje jednak jasnych przepisów prawnych, które by to umożliwiły.
Cable pooling to koncepcja łączenia instalacji wiatrowych i fotowoltaicznych w jednym miejscu w sieci elektroenergetycznej, aby wykorzystać łączną moc znamionową większą niż moc przyłączeniowa. Moce farm wiatrowych i fotowoltaicznych przyłączonych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE) wynoszą obecnie odpowiednio 9,6 GW i ponad 13 GW. Przy zastosowaniu cable poolingu, mógłby nastąpić wzrost mocy OZE nawet o 25 GW. Jest to istotne, biorąc pod uwagę globalne wyzwania związane z ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych i potrzebę zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitej produkcji.
Obecnie tylko nieliczni inwestorzy mogą skorzystać z możliwości cable poolingu, ponieważ brakuje precyzyjnych przepisów prawnych. Przewiduje się, że przyszłe zmiany w prawie o odnawialnych źródłach energii mogą uwzględnić koncepcję cable poolingu, ale na obecnym etapie nie ma pewności co do tego. Jednym z potencjalnych rozwiązań jest pakiet sieciowy, który zawiera zapisy dotyczące tego zagadnienia, jednak ich ostateczna wersja pozostaje kwestią otwartą.
W praktyce cable pooling byłby szczególnie korzystny, ponieważ farmy wiatrowe i fotowoltaiczne dobrze uzupełniają się w sieci. Na przykład, praca tych źródeł energii pokrywa się statystycznie tylko przez 16 dni w roku przez 4 godziny dziennie. Połączenie farm w jednym miejscu pozwoliłoby na lepsze wykorzystanie zdolności przesyłowych i zwiększenie efektywności źródeł OZE do około 80%.
W niektórych przypadkach już teraz inwestorzy decydują się na realizację projektów cable poolingu. Na przykład, firma Enea buduje farmę fotowoltaiczną o mocy 2 MW, która będzie korzystała z tego samego przyłącza co farma wiatrowa. W ten sposób łączna moc hybrydowej farmy OZE osiągnie 8 MW, co daje potencjał do produkcji rocznie około 17,5 GWh energii. Energa również planuje projekty fotowoltaiczne o mocy około 100 MW, które zakładają wykorzystanie cable poolingu z istniejącymi farmami wiatrowymi Grupy Orlen.
Jednak obecne braki w przepisach powodują, że większość inwestorów nadal otrzymuje warunki przyłączenia zgodnie z mocą zainstalowaną źródła, a nie łączną mocą znamionową farm. Aby obejść te ograniczenia, inwestorzy muszą wydzielają podrzędną sieć i zostawać jej operatorem, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i czasem.
Podsumowując, cable pooling stanowi obiecującą koncepcję pozwalającą na zwiększenie mocy odnawialnych źródeł energii i lepsze wykorzystanie infrastruktury sieciowej. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tego rozwiązania, konieczne są klarowne i precyzyjne przepisy prawne. Inwestorzy czekają na pozytywne zmiany w przepisach, które umożliwią im efektywne wykorzystanie cable poolingu w celu zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł. Ostateczna decyzja należy teraz do legislatorów, którzy mają szansę przyczynić się do dalszego rozwoju energetyki opartej na OZE i ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko.