Pompa ciepła a mieszkanie w budynku wielorodzinnym

Często piszemy o pompach ciepła kontekście domów jednorodzinnych. A co z mieszkaniami w budynkach wielorodzinnych? Czy możliwe jest zastosowanie pompy ciepła? Czy właściciele mieszkań mogą liczyć na dotacje przy wymianie źródła ciepła? Przyjrzyjmy się różnym rozwiązaniom oraz programowi “Ciepłe mieszkanie”! 

Pompa ciepła w budynku wielorodzinnym – to możliwe 

O ile szacuje się, że budynki wielorodzinne stanowią zaledwie 10% budynków mieszkalnych w Polsce, to jednocześnie mieszczą aż 60% wszystkich lokali mieszkalnych. A to oznacza, że do ogrzania ponad połowy miejsc zamieszkania wystarczy stosunkowo niewielka liczba pomp ciepła. Takie rozwiązania w budynkach wielorodzinnych mają zatem ogromne uzasadnienie i mogą znacząco przyczynić się do przyspieszenia transformacji energetycznej w kraju. Dlaczego zatem pompy ciepła w budynkach wielorodzinnych nie są zbyt popularne? 

Co hamuje rozwój pomp ciepła w budynkach wielorodzinnych? 

Pierwszą kwestią, która spowalnia rozwój tego rozwiązania, są kwestie związane z własnością budynków. Mogą one należeć do jednostek samorządowych, spółdzielni mieszkaniowych czy właścicieli prywatnych. Problemem może być znalezienie budżetu albo uzyskanie zgody wszystkich właścicieli budynku na montaż pompy. Kolejny temat związany jest z odpowiednim dostosowaniem budynku. Prace termomodernizacyjne są bardziej skomplikowane niż w przypadku domów jednorodzinnych, głównie ze względu na wyższe straty ciepła przy jego rozprowadzaniu, wyższe zapotrzebowanie na ciepło i tym samym wyższą wymaganą moc grzewczą. Jednocześnie eksperci zwracają uwagę na fakt, że w przypadku budynków wielorodzinnych modernizację należy wykonać przed montażem pompy.  

Pompa ciepła w budynku wielorodzinnym - możliwe rozwiązania 

Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej wyróżnić można pięć możliwych rozwiązań: 

• System centralny dla całego budynku 
• System łączony centralno-decentralny 
• System, w którym jedna pompa ciepła odpowiada za ogrzanie kilku mieszkań
• Jedna pompa ciepła dla jednego mieszkania 
• Jedna pompa ciepła dla jednego pomieszczenia 

Jako ciekawostkę warto wspomnieć o pomyśle z Nowego Jorku, gdzie masowo mają być stosowane okienne pompy ciepła. Są one łatwe i tanie w montażu, nie wymagają przeróbek istniejących instalacji elektrycznych i są doskonałym przykładem ostatniego z wymienionych wyżej rozwiązań - jedna taka pompa może ogrzać jedno pomieszczenie. Przy okazji nadmienimy tylko, że władze Nowego Jorku planują zainwestować 70 milionów dolarów w nowe źródła ogrzewania w budynkach komunalnych. Jak się okazuje, od niedawna również w Polsce właściciele mieszkań mogą skorzystać ze wsparcia podczas wymiany źródła ciepła na nowe! 

Czym jest program “Czyste Mieszkanie”? 

Pod koniec lipca 2022 roku ruszył nabór do realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programu “Czyste Mieszkanie”, skierowanego do osób, które mieszkają w budynkach wielorodzinnych bez centralnego systemu ogrzewania i korzystają z indywidualnego źródła ciepła na paliwa stałe. W jego ramach otrzymać można dofinansowanie na wymianę nieefektywnego źródła ogrzewania na kocioł gazowy kondensacyjny, kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie, ogrzewanie elektryczne, pompę ciepła powietrze/woda lub pompę ciepła powietrze/powietrze albo podłączenie lokalu do wspólnego efektywnego źródła ciepła. Wśród kosztów kwalifikowanych znalazły się również wykonanie instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, wymiana okien i drzwi, wykonanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz przygotowanie dokumentacji projektowej przedsięwzięcia.  

Budżet i wysokość dopłat w ramach programu “Czyste Mieszkanie” 

Na realizację programu przewidziano 1,4 miliarda złotych. Wysokość dotacji na jeden lokal mieszkalny może wynosić od 15 do 37,5 tysiąca złotych. O podwyższone dofinansowanie będą mogli ubiegać się mieszkańcy gmin znajdujących się na liście najbardziej zanieczyszczonych gmin w kraju. Ponadto przewidziane są trzy poziomy, uzależnione od przychodów: 

• Poziom 1 dla właścicieli lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, których roczne dochody nie przekraczają kwoty 120 tysięcy złotych; 
• Poziom 2 dla właścicieli lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, których miesięczne dochody nie przekraczają kwoty 1673 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym i 2342 złotych w gospodarstwie jednoosobowym;  
• Poziom 3 dla właścicieli lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, których miesięczne dochody nie przekraczają kwoty 1260 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym i 900 złotych w gospodarstwie jednoosobowym lub jest ustalone prawo do zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub opiekuńczego. 

Dopłaty dla poziomu pierwszego obejmą do 30% (nie więcej niż 15 tysięcy złotych) kosztów kwalifikowanych na jeden lokal mieszkalny oraz do 35% (nie więcej niż 17,5 tysiąca złotych) dla mieszkańców miejscowości z listy gmin zanieczyszczonych. Dla poziomu 2 to odpowiednio 60% (maksymalnie 25 tysięcy złotych) i 65% (maksymalnie 26,9 tysiąca złotych). Dla poziomu 3 90% (maksymalnie 37,5 tysiąca złotych) i 95% (maksymalnie 39,9 tysiąca złotych). 

Czy pompy ciepła w budynkach wielorodzinnych staną się powszechne? Mocno liczymy, że tak, a programy takie jak “Czyste Mieszkanie” przyczynią się do ich rozwoju!